Saturday 25 September 2010

Stage 5



KING Pyrrhus Express: 5η Ημέρα, 09.09.2010, Αμάραντος - Σύβοτα.

Η Πέμπτη μας βρήκε στα Λουτρά Αμαράντου. Το εγερτήριο… αρχοντικά (για τα δεδομένα της εξόρμησης) στις 09:30! Ζεστό μπανάκι, υπό τους ήχους της τηλεόρασης (!) και με τουριστική αμφίεση και πετσετούλα υπό μάλης περπάτησα μέχρι τα ατμοθεραπευτήρια.

Υπάρχει ένα μικρό πουλμανάκι που μεταφέρει τους λουόμενους από και προς τα λουτρά, αλλά η μέρα ήταν υπέροχη, φωτεινή, διαυγής ατμόσφαιρα, καθαρή, τέλεια θερμοκρασία ώστε να είναι δροσερά, αλλά να κυκλοφορεί κανείς άνετα με κοντομάνικο, βερμούδα και σανδάλια… Καθαρός αέρας, έντονη μυρουδιά δάσους, γιατί να κλειστώ μέσα σε αυτοκίνητο? Περπάτησα τη μικρή διαδρομή και το απόλαυσα!



Τον Αύγουστο έχει, όπως αναμενόταν, έχει πολύ κόσμο, αυτή την εποχή όμως μπορούσα να διαλέξω λουτρήρα και να μη περιμένω καθόλου….


Ατμοθεραπευτήριο Ηρόδοτος
Στα λουτρά υπάρχουν συνολικά 15 πηγές-ρήγματα από τις οποίες αναθρώσκει θερμός αέρας με ίχνη ραδονίου. Η θερμοκρασία του αέρα κυμαίνεται στους 33 – 38 βαθμούς κελσίου. Τα αποτελέσματα των θεραπειών είναι ευεργετικά σε όσους πάσχουν από ρευματισμούς, αρθριτικά, αυχενικό, άσθμα, βρογχίτιδα, ισχιαλγίες, αρθρίτιδες, ψύξη, άλατα, δισκοπάθεια, δερματοπάθειες κτλ… Και φυσικά δεν είναι ανάγκη να πάσχει κανείς από τα παραπάνω για να απολαύσει το ατμόλουτρο του! Ουσιαστικά πρόκειται για μια μορφή φυσικής σάουνας.

Ανανεωμένος, επέστρεψα στο ξενοδοχείο, παράγγειλα μεσημεριανό και ετοίμασα τα πράγματα μου για την αναχώρηση, χαρακτηριστικά αργά… Ένα κομμάτι του εαυτού μου δεν ήθελε να φύγει. Όσο και αν κάποιο άλλο προσπαθούσε να με παροτρύνει, υπενθυμίζοντας μου πόσα συναρπαστικά μέρη με περιμένουν στη συνέχεια του ταξιδιού…

Η προηγούμενη μέρα ήταν συναισθηματικά φορτισμένη. Έχω πολύ έντονες αναμνήσεις από αυτά τα μέρη. Δεν περίμενα να με επηρέαζε τόσο…. Έπρεπε να προγραμματίσω την παραμονή μου εδώ για περισσότερο χρόνο… Την επόμενη φορά…

Και άλλο ένα υπέροχο γεύμα από την κυρία Αθηνά… κοκκινιστή γίδα με μελιτζάνες και πατάτες… σίγουρα δεν έκανε πιο εύκολη την απόφαση μου να φύγω…


Το ταξίδι με τη μηχανή μπορεί να χαρακτηριστεί μοναχικό. Ακόμα και αν οι μηχανές είναι πολλές, ακόμα και αν υπάρχει συνεπιβάτης, πάλι μπορεί κάποιος να νιώσει μοναξιά… Κατά τη διάρκεια της διαδρομής δεν ένιωσα τίποτα τέτοιο. Η παρέα μου έλειπε όταν ήμουν μόνος στο τραπέζι, χωρίς να έχω κάποιον να μιλήσω την ώρα του φαγητού. Ευτυχώς, αυτό δε συνέβαινε συχνά κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Ο Hannes στο Πισοδέρι, οι 2 γερμανοί στις Πρέσπες, τα αδέρφια από τη Τσεχία που έκαναν το γύρο της Ευρώπης στο Γαλαξίδι…

Έτσι και στα Λουτρά… δεν ήμουν μόνος… Η άφιξη μου αργά το προηγούμενο βράδυ δεν πέρασε απαρατήρητη, ούτε η μηχανή, που αποτέλεσε πόλο έλξης. Όταν μάλιστα διαδόθηκε πως ήμουν ένας από τους καταδρομείς… τότε έζησα τα 15 λεπτά δόξας μου…

Έπρεπε να φύγω, διαφορετικά θα με έπιανε η νύχτα εδώ… Επόμενη στάση και για ανεφοδιασμό η Κόνιτσα. Όχι όμως πριν κάνω την παράκαμψη μου…
Δε μπόρεσα να αντισταθώ στον πειρασμό και έκανα ένα περίπολο…

2010
1999

ο χώρος ενδιαίτησης του 71 ΛΟΚ...
 



Μετά τη σύντομη αναδρομή στο παρελθόν, Κόνιτσα για ανεφοδιασμό ...

 
 
και προσώ ολοταχώς προς Πάπιγκο. Όσο επέτρεπε η διαδρομή δηλαδή… Φουρκέτες η χαρά του παιδιού !





Στάση στη γέφυρα του Βοϊδομάτη. Η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που κατασκευάστηκε από μπετόν αρμέ.





Στο Πάπιγκο βρίσκεσαι στον ίσκιο των Πύργων της Αστράκας και απολαμβάνεις οικισμούς που διατηρούν ακόμα την αρχιτεκτονική της πέτρας.

 







Το βράδυ ήθελα να διανυκτερεύσω στα Σύβοτα, αλλά η περιοχή στο Δυτικό Ζαγόρι είναι τόσο όμορφη που αποφάσισα να κυνηγήσω προορισμούς ευκαιρίας μέχρι να πέσει το σκοτάδι…


Ναός Ταξιαρχών
Το γεφύρι στο οποίο εφονεύθη από Τούρκους ο οπλαρχηγός Γεώργιος Αρκούδος
 

Το γεφύρι του Νότσου στον Βίκο, θεμελιώθηκε το 1750
Προσοχή Κουλτούρα:
Τα πρώτα λείψανα γεφυριών βρέθηκαν στη Μεσοποταμία το 4.000 π.Χ. Στο Ζαγόρι και στην υπόλοιπη Ήπειρο, πολλές πέτρινες τοξοτές γέφυρες που υπάρχουν ακόμα στις μέρες μας, είναι χτισμένες το 18ο και 19ο αιώνα πάνω σε προγενέστερες από τα Βυζαντινά χρόνια και ίσως και ακόμα παλαιότερα.
Η μορφή κάθε γεφυριού εξαρτάται από τη γεωμορφολογία του εδάφους και τις ικανότητες του πρωτομάστορα. Δύο βασικές κατηγορίες είναι τα πεδινά και τα ορεινά. Τα πεδινά έχουν μεγαλύτερο μήκος, περισσότερα τόξα και μεγαλύτερες δυσκολίες στη θεμελίωση. Για τα ορεινά, τα στενά περάσματα των ποταμών και οι βραχώδεις όχθες ήταν τα ιδανικά σημεία για την θεμελίωση αλλά και την κατασκευή του τόξου.
Οι ομάδες μαστόρων που έχτιζαν δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στην Ελλάδα (και όχι μόνο) ονομάζονταν μπουλούκια και οι μαστόροι που ήταν ειδικευμένοι στην κατασκευή γεφυρών ονομάζονταν κιοπρουλήδες (γεφυράδες). Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο πρωτομάστορας ή κάλφας (πρακτικός αρχιτέκτονας), ο οποίος έπρεπε να βρει τη δουλειά και να σχεδιάσει την κατασκευή. Ακολουθούσαν σε ιεραρχία οι μάστοροι (πετράδες και μαραγκοί) και μετά τα τσιράκια (συνήθως νεαρά αγόρια που μάθαιναν τη δουλειά) τα οποία έφτιαχναν την λάσπη, έσπαζαν και κουβαλούσαν τις πέτρες.



Στάση στο Τσεπέλοβο:





Προσοχή Κουλτούρα:
Οι οικισμοί στο Ζαγόρι χαρακτηρίζονται από την ομοιογένεια των κτισμάτων τους και την σαφήνεια των γραμμών τους. Απλές γραμμές με σχήματα παρόμοια μεταξύ τους, απόλυτα εντεταγμένα στο τοπίο που τα περιβάλει, καθώς τα βασικά δομικά υλικά τους, η πέτρα και το ξύλο, προέρχονται από την ίδια περιοχή.

Τα σπίτια είναι συνήθως διώροφα, με μεγάλους χώρους, άνετους και υποδειγματική λειτουργικότητα. Έχουν χτιστεί με τρόπο που παρέχει προστασία από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, τους ληστές αλλά και τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών. Είναι ογκώδη, χωρίς εξωτερική διακόσμηση με ανοίγματα μόνο στον όροφο και μικρά παράθυρα ή πολεμίστρες στο ισόγειο. Ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, δε χτίζονται ποτέ μόνα τους, αλλά αποτελούν κτιριακά συγκροτήματα, με την κύρια κατοικία και τα βοηθητικά κτίσματα που βρίσκονται στην αυλή να περιβάλλονται από ψηλό μαντρότοιχο.






Και αγώνας δρόμου μέχρι για να φτάσω στη γέφυρα του Πλακίδα όσο είχε ακόμα φως.


Προσπαθώντας να προλάβω το τελευταίο φώς, έκοψα δρόμο… Αμφιβάλω αν πήγα πιο γρήγορα… Το μεροκάματο του τρόμου… Έγραφε 6 km, δεν έγραφε πουθενά ότι ήταν κατηφορικές φουρκέτες με προσφάτως στρωμένο χαλίκι… Βούλιαζαν οι ρόδες στο χαλίκι… Να το έκανα ανηφορικά να καθάριζα όλο το χαλίκι από το δρόμο… Θεωρητικά σε τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να οδηγήσω γρήγορα πάνω από το χαλίκι, χωρίς να βουλιάξω μέσα του…  Όταν όμως είναι το τέλος της μέρας, είσαι κουρασμένος, οδηγείς για μέρες και έχεις και άλλες μέρες μπροστά, με τη μηχανή φορτωμένη… η ιδέα του να πετάξεις πάνω από το εμπόδιο, σε κατηφόρα, ήταν αποθαρρυντική… τώρα προσοχή και υπομονή…



Προσοχή Κουλτούρα:
Το γεφύρι πήρε το όνομα ΚΑΛΟΓΕΡΙΚΟ από έναν καλόγερο που στα 1814, διέθεσε 20.000 γρόσια για το χτίσιμο του. Αργότερα οι κάτοικοι του έδωσαν και δεύτερο όνομα για να τιμήσουν τον Αλέξη Πλακίδα που πλήρωσε για την επισκευή του. Η τεχνική του πρωτομάστορα έδωσε στο γεφύρι των 56 μέτρων μία χαρακτηριστική αέρινη κίνηση.


Μόλις  ανοίξανε τα πρώτα φώτα, ήξερα πως το πάρτι τέλειωσε, ο χρόνος μου στο Ζαγόρι τέλειωσε και έπρεπε να πάρω το δρόμο προς το bivouac μου (o χώρος διανυκτέρευσης).


Ακολουθώ της πινακίδες προς Ιωάννινα και κατόπιν προς Εγνατία. Πριν τη είσοδο προς Ηγουμενίτσα, γεμίζω βενζίνη. Οι αυτοκινητόδρομοι δεν έχουν βενζινάδικα… ακόμα.

Άδεια η Εγνατία.. βρήκα ένα αυτοκίνητο που κινούταν στο δικό μου ρυθμό (όχι και κάτι τόσο εύκολο) και πήγαινα μαζί του, να μου φωτίζει το δρόμο… μου έκανε και παρέα… Η Εγνατία, βράδυ τουλάχιστον, είναι ένας πολύ βαρετός δρόμος. Βλέπεις μόνο ένα δρόμο, τούνελ, γέφυρα, πάλι τούνελ, ξανά τούνελ κτλ.  Δεν υπάρχουν καν άλλα οχήματα να προσπεράσεις… Όχι ότι είχα και πολλές ορέξεις για παιχνιδάκια… Η Εγνατία είναι ότι πρέπει για να καλύψω μεγάλες αποστάσεις γρήγορα.

Η κούραση της ημέρας άρχισε να κάνει την εμφάνιση της… έπεσε και η θερμοκρασία… είχα και έντονους πλευρικούς ανέμους με ενοχλητικούς στροβιλισμούς… Ανεμοδαρμένα ύψη… Κάπου εκεί, για μια στιγμή σα να ζήλεψα τον αυτοκινητιστή δίπλα μου… σίγουρα το κεφάλι του δε θα έκανε οκτάρια από τους στροβιλισμούς, θα είχε ανοικτό το καλοριφέρ, μουσικούλα…

Έβαλα κάτω το κεφάλι, άνοιξα το γκάζι, κροτάλισε πολεμικά ο μονοκύλινδρος Rotax, έγειρα αριστερά, μετά δεξιά και σε λίγα δευτερόλεπτα είχε χαθεί από τους καθρέφτες μου… Μου πέρασε γρήγορα…

Έξοδος από την Εγνατία προς Πάργα - Σύβοτα. Πάργα θα πήγαινα αύριο. Άλλα είκοσι χιλιόμετρα προς Σύβοτα και το πρώτο κάμπινγκ που θα συναντούσα…

Άλλος Θεός εδώ, ούτε κρύο, ούτε ομίχλη, αλλά πολλά κουνούπια… τα οποία (ματαίως) προσπαθούσαν όλο το βράδυ να μπούνε στη σκηνή μου… Τα ορεινά είναι οριστικά πίσω μας και από αύριο θα απολαύσουμε τις ομορφιές των παραθαλάσσιων περιοχών...


Προσοχή Κουλτούρα
Η Ήπειρος είναι ορεινή περιοχή με πολλά ποτάμια που έκαναν επιτακτική την ανάγκη κατασκευής γεφυρών ώστε να κινούνται ελεύθερα οι κάτοικοι από μέρος σε μέρος, από τα σύντομα ταξίδια για τις ανάγκες της κτηνοτροφίας, όσο και στα μακρινά οργανωμένα ταξίδια των συντεχνιών.
Τα Ζαγοροχώρια, κρυμμένα πίσω από ορεινούς όγκους είναι 46 χωριά. Στα τέλη του 18ου και αρχές 19ου αιώνα, το εμπόριο βρέθηκε στην κορύφωση του. 45 γεφύρια διευκόλυναν την κίνηση αγαθών και ανθρώπων.

Συνήθως η απόφαση για την ανέγερση μιας γέφυρας ήταν ατομική. Κάποιος εύπορος κάτοικος ή μοναχός διπλανού μοναστηριού (εύπορος μοναχός ?) αποφάσιζε και σπανιότερα όλο το χωριό. Όλο το κόστος επιβάρυνε τον δωρητή. Σε αναγνώριση αυτής της προσφοράς προς την κοινότητα, το γεφύρι έπαιρνε συνήθως το όνομα του δωρητή (ο οποίος δεν επέβαλε διόδια!). Φυσικά θα ήταν αφελές να υποθέσει κάποιος ότι ένας ιδιώτης το έκανε αυτό από την καλή του την καρδιά (που μπορεί να συνέβη μερικές φορές) αλλά το πιο πιθανό το γεφύρι εξυπηρετούσε τις δικές του επιχειρηματικές δραστηριότητες όπως επίσης αναβαθμιζόταν η θέση και η επιρροή του στην τοπική κοινωνία με πολλαπλά οφέλη. Ήταν η ευκαιρία για κάποιον που είχε λεφτά να γίνει άρχοντας και για κάποιον άρχοντα, να παραμείνει και να μη παραμεριστεί.

Η βασική πρώτη ύλη των γεφυριών είναι ο τοπικός σχιστόλιθος, ενώ η συνδετική ύλη είναι αποτελείται από μείγμα τριμμένου κεραμιδιού, ασβέστη, ελαφρόπετρας, χώματος, νερού και ξερών χορταριών. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνταν μαλλιά ζώων ή ασπράδια αυγών για να αυξήσουν περισσότερο την αποτελεσματικότητα του. Φήμες αναφέρουν πως αν η γυναίκα του πρωτομάστορα ήταν καλή στη κρεβατομουρμούρα, τότε αποτελούσε καλή βάση για την ενίσχυση τις συνδετικής ύλης! Οι πεθερές μάλλον ακόμα και για αυτό το ρόλο, μάλλον άχρηστες ήταν… χρειάζεται περισσότερη έρευνα!
Για να σοβαρευτούμε τώρα, η αρχιτεκτονική των γεφυριών μπορεί να διακριθεί σε κατηγορίες που εξαρτώνται τόσο από τον αριθμό των τόξων όσο και από το σχήμα τους. Το σχήμα του τόξου είναι άλλοτε ημικυκλικό και άλλοτε παίρνει ελαφρά οξυκόρυφη όψη θυμίζοντας Γοτθικά και μουσουλμανικά πρότυπα. Οι τεχνίτες δεν παρέλειπαν πριν την παράδοση της γέφυρας να ζωγραφίσουν τη μορφή ενός Αγίου που θα ήταν ο προστάτης της.

Όταν το γεφύρι ήταν έτοιμο να παραδοθεί, το σπουδαίο γεγονός, γιορτάζονταν με τη διοργάνωση μεγάλης γιορτής στην οποία συμμετείχαν όλοι οι κάτοικοι των τριγύρω χωριών. 


Monday 20 September 2010

Stage 4




KING Pyrrhus Express: 4η Ημέρα, 08.09.2010, Πισοδέρι - Αμάραντος.

Τελικά το βράδυ στα ορεινά της Φλώρινας έκανε κρύο… Ξύπνησα το βράδυ και ευχήθηκα να είχα πάρει μαζί μου τον πουπουλένιο υπνόσακο… Ευτυχώς είχα το fleece δίπλα μου, το φόρεσα και συνέχισα τον ύπνο μου…  Ξύπνησα πάλι κατά τις 7:00. Έκανε κρύο έξω και προτίμησα να παραμείνω κουλουριασμένος στη ζεστή γωνιά μου. Ξεμύτισα μόνο αφότου άκουσα τα φερμουάρ από τη σκηνή του Hannes. Και αυτός είχε εντυπωσιαστεί από το κρύο… 


Μοιραστήκαμε το σπαρτιάτικο πρωινό μας και αρχίσαμε να ξεστήνουμε και να μεταφέρουμε τα προικιά μας κάπου που να έχει ήλιο ώστε να στεγνώσουν από τη βραδινή υγρασία πριν τα συσκευάσουμε. 




Επιτέλους ήλιος και αρχίζει να ζεσταίνεται το κοκαλάκι μας…

Το Σεπτέμβριο

Αν και οι χειμερινές συνθήκες είναι ακόμα νωπές στη μνήμη μου:

Το Φεβρουάριο
Ο καιρός υπέροχος, το τοπίο εξίσου!


Time to hit the road… οι συνθήκες ιδανικές.


Ο Hannes θα πήγαινε στον συνοριακό σταθμό, Οχρίδα, Σκόπια, Μαυροβούνιο, Κροατία και όλο επάνω μέχρι το Μόναχο! Σε 3 βδομάδες υπολόγιζε να έχει φτάσει. Περιμένω νέα του. Του ευχήθηκα καλό ταξίδι, προσοχή στα τσοπανόσκυλα και έστριψα για Πρέσπες.












Πρώτη μεγάλη στάση στο νησάκι του Αγίου Αχχιλείου.  Παλιά ήταν ενωμένο με τη ξηρά, αλλά ο διάδρομος καταποντίστηκε.  Σε κάποια σημεία το καλντερίμι είναι ορατό στον πυθμένα της λίμνης. Τώρα, σταθμεύουν οι επισκέπτες τα οχήματα τους και η πρόσβαση στο νησί γίνεται πεζή μέσω πλωτής γέφυρας.







Γύρισα το νησί με τα πόδια. 3 ώρες εξερεύνηση/περπάτημα, εκτός προγράμματος, αλλά το άξιζε.






κάποτε κάποιοι έπαιζαν basket εδώ...
Καθώς υπάρχουν αρκετά ενδιαφέροντα αξιοθέατα που συνδυάζονται όμορφα με έναν περίπατο στην εξοχή όπως η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου:



Προσοχή Κουλτούρα:
Ο ναός του Αγίου Αχιλείου κτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 10ου αιώνα με έξοδα του Βούλγαρου Τσάρου Σαμουήλ, από Λαρισαίους τεχνίτες.Στη μεσοβυζαντινή εποχή επιδέχεται ανακαινίσεις.
Ο ναός στεγαζόταν από ξύλινη σκεπή και ήταν αρκετά καλής κατασκευής.
Τοιχογραφίες που διασώθηκαν εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Φλώρινας.
Στα τέλη του 14ου αιώνα και με την Οθωμανική κατάκτηση και πιθανότατα μετά από σεισμό, επέρχεται καταστροφή και εγκατάλειψη του. 



και η μονή Παναγιάς Πορφύρας του 16ου αιώνα:





Στο Πισοδέρι, απέναντι από εμάς, είχε περάσει τη νύχτα ένα ζευγάρι Αυστριακών, μέσα σε αυτοκινούμενο, μαζί με τα 2 σκυλιά τους (μέσα στο αυτοκινούμενο πέρασαν και αυτά τη νύχτα). Σε κάθε στάση στις Πρέσπες τους συναντούσα! Λίγοι οι Έλληνες επισκέπτες, περισσότεροι οι Σλάβοι.

Συνέχεια προς Βροντερό. Το τελευταίο χωριό πριν την Αλβανία. Είναι το μόνο χωριό που δεν έχει θέα προς τις λίμνες. Έχει χαρακτηριστικά μαντριά στεγασμένα με καλάμια, υποδηλώνοντας ότι σε αντίθεση με τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής, εδώ η κύρια ασχολία είναι η κτηνοτροφία. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου βομβαρδίστηκε και τα περισσότερα παλιά σπίτια καταστράφηκαν.


Επιστροφή από τον ίδιο δρόμο και μετά τον Άγιο Αχίλλειο στροφή αριστερά προς τη Μεγάλη Πρέσπα και τους Ψαράδες, το μοναδικό Ελληνικό χωριό στη Μεγάλη Πρέσπα.







τελικά το basket δεν πρέπει να έχει πέραση στην περιοχή, τουλάχιστον από τότε που τα πρωταθλήματα κατηφόρισαν στην Αθήνα...
 
Ο Ναπολέων δεν ήταν εκεί...
Ήταν όμως δύο Γερμανοί ταξιδιώτες, με μηχανές και αυτοί. Συμφάγαμε και κινηθήκαμε μαζί μέχρι τη διασταύρωση της Κρυσταλλοπηγής για τα σύνορα.



Αφού κάναμε πρώτα μία στάση στο Πατουλίδειο Αθλητικό Κέντρο Πρεσπών:




όποιος πει ξανά το ΟΑΚΑ χωράφι, ας ρίξει μια ματιά και στο Πατουλίδειο...
Εγώ ήθελα να περάσω πρώτα από τα χωριά που ήταν το επίκεντρο του Μακεδονικού αγώνα και να επισκεφτώ το σπίτι που σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς, οπότε αποχαιρετιστήκαμε.



 




Προσοχή Κουλτούρα:
Ο Παύλος Μελάς (29 Μαρτίου 1870 – 13 Οκτωβρίου 1904) ήταν αξιωματικός πυροβολικού του ελληνικού στρατού και πρωτεργάτης του Μακεδονικού αγώνα.
Γεννήθηκε στη Μασσαλία της Γαλλίας. Η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τη Βόρεια Ήπειρο. Μετά τη μετακίνηση της οικογένειας στην Αθήνα, σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ' όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού το 1891. Φέροντας τύψεις για την έκβαση του πολέμου του 1897 συμμετείχε από τους πρώτους στο ιδρυθέν το 1900 Μακεδονικό κομιτάτο για την εμψύχωση του απογοητευμένου ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας και σε αντίδραση στη δράση των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Έτσι από τον Φεβρουάριο του 1904 ο Παύλος Μελάς έσπευσε με άλλους 4 αξιωματικούς προς επιτόπια μελέτη της κατάστασης. Αποτυγχάνοντας σε εκείνη την πρώτη προσπάθεια, επανήλθε τον Ιούλιο του ίδιου έτους οπότε και εισήλθε στη Μακεδονία ως ζωέμπορος με το όνομα "Πέτρος Δέδες". Μετά 20ήμερη παραμονή συναντήθηκε με τον Λάμπρο Κορομηλά στη Θεσσαλονίκη ανταλλάσσοντας σκέψεις για ανάληψη επιχειρήσεων και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα.

Στις 18 Αυγούστου όταν όλα ήταν έτοιμα κατά το σχέδιο ο Παύλος Μελάς με το επιχειρησιακό όνομα Καπετάν Μίκης Ζέζας, επικεφαλής σώματος εκ 35 μόλις ανδρών, που το αποτελούσαν Μακεδόνες, Μανιάτες και Κρητικοί, ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους και εισήλθε ένοπλα στα Μακεδονικά εδάφη με την εντολή να ασκεί καθήκοντα αρχηγού και στις μικρότερες ομάδες που δρούσαν εν τω μεταξύ στη περιφέρειες Μοναστηρίου και Καστοριάς. Πληροφορηθέντες οι Τούρκοι από διάφορους καταδότες περί της εισόδου και της δράσης του Παύλου Μελά έθεσαν προς καταδίωξή του πολυάριθμο τουρκικό απόσπασμα. Παρά τις συνεχείς διώξεις του Οθωμανικού στρατού ο Παύλος Μελάς άρχισε ν΄ αποδεκατίζει τις βουλγαρικές ομάδες με βάση τα χωριά Λιγκοβάνη και Λίχυβο. 

Όμως στις 13 Οκτωβρίου 1904 ευρισκόμενος στα Στάτιστα και προδοθείς από την βουλγάρικη συμμορία του Μήτρου Βλάχου περικυκλώθηκε από Τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών. Μετά από δίωρη λυσσαλέα μάχη διέταξε αιφνίδια έξοδο τεθείς επικεφαλής των ανδρών του . Στην επιχείρηση αυτή τραυματίσθηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα και πέθανε μετά από μισή ώρα στα χέρια του φίλου του, Γεώργιο Στρατινάκη. Η κεφαλή του αποκοπείσα υπό των συμμαχητών του τάφηκε προ της "ωραίας πύλης" του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι, το δε σώμα του παραδόθηκε από τους Τούρκους στον Μητροπολίτη Καστοριάς όπου και τάφηκε στον παρακείμενο βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών.
Σήμερα, το όνομα του Παύλου Μελά φέρει προς τιμή του το χωριό Στάτιστα.











Αφού διέσχισα μερικά χωριά της Δυτικής Μακεδονίας που ήταν στη διαδρομή,επέστρεψα στο φυλάκιο της Κρυσταλλοπηγής.

Εις μνήμη των εις Βίτσι Πεσόντων Καταδρομέων

Από εκεί και πέρα θα κινούμουν παράλληλα με τα Ελληνοαλβανικά σύνορα, όσο πιο κοντά μπορούσα, μέχρι το Νεστόριο.
Στο Νεστόριο στάθμευε ένας Λόχος της Δ’ Μοίρας Καταδρομών, όταν υπηρετούσα εκεί με το βαθμό του Δόκιμου Έφεδρου Αξιωματικού, και είχα την τιμή να διατελέσω αρχιφύλακας στο Φυλάκιο των Κομνηνάδων.

Ιεροπηγή, Κομνηνάδες, Διποταμιά… Ακριτικά χωριά, λίγα λεπτά περπάτημα από τα σύνορα. Ομώνυμα φυλάκια στα δεξιά και αριστερά μου. Πεζικό εκεί. Δεν έβγαζαν ενέδρες ή περίπολα τη νύχτα, και όσοι πέρναγαν παράνομα τα σύνορα ξέρανε και απέφευγαν τους Κομνηνάδες, που ήταν οι καταδρομείς… Για αυτό και εμείς το βράδυ καλύπταμε και τον τομέα ευθύνης τους… Μάλιστα μου ζήτησαν και εξηγήσεις για αυτές μου τις ενέργειες, αλλά όσο αυτοί έβλεπαν NOVA μέσα στο φυλάκιο τους, εμείς συλλαμβάναμε τριψήφιους αριθμούς Αλβανών…
Τι ωραία και γρήγορα που έκανα το περίπολο με τη μηχανή!!!
Το φυλάκιο των Κομνηνάδων, δεν υπάρχει πια…

Τώρα "χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων" 111.599,96 euro για μια τέντα!

Τότε...

Η Διποταμιά, από 30 στρατιώτες με τριάστερο Λοχαγό τώρα έχει 6… Η NOVA όμως, σταθερή αξία… Αχ! πεζικό… εμείς μια παλιά φορητή ασπρόμαυρη τηλεόραση είχαμε, που είχε φέρει ένας ντόπιος καταδρομέας από το σπίτι του... Τις λάμπες τις άλλαζα με δικά μου λεφτά και τη στέγη την επισκευάσαμε μόνοι μας… Καλύτερα όμως, περισσότερη ώρα για εκπαίδευση και λιγότερη για χαζολόγημα...και τα commando που κατατάχτηκαν εθελοντές, δε το έκαναν για να βλέπουν τηλεόραση…


Νεστόριο
Έφτασα Νεστόριο την ώρα που άρχιζε να σουρουπώνει. Ανεφοδιασμός σε καύσιμα. Υπάρχει μια πολύ ωραία διαδρομή, παράλληλη με τα σύνορα, διασχίζοντας το Γράμμο από δασικό δρόμο, μέχρι την Αετομηλίτσα. Είναι στο πρόγραμμα για το μέλλον. Τώρα είναι ώρα για λίγο σβέλτη οδήγηση, να μαζέψω όσα περισσότερα χιλιόμετρα μπορώ πριν πέσει το σκοτάδι.

αυτό είναι κοπάδι!
Και ο δρόμος είναι σύμμαχος. Πρώτη φορά από εκεί… Τέλεια… Αναβάτης και μηχανή χόρευαν Βάλς από στροφή σε στροφή… Άδειος ορεινός δρόμος (4 αυτοκίνητα σε 40 km!), με βράχια, πυκνό δάσος και ρέματα δίπλα, με χάραξη που έδινε ρυθμό…
Γαλάζιος Δούναβης: γέρνω τη μηχανή αριστερά, παραρα παπαμ … και δεξιά … παπαμ παπαμ … ανοίγω γκάζι στην έξοδο της στροφής… παραραπαπαμ … φρένο … παπαμ … στρίβω αριστερά … παπαμ…
Οδηγική νιρβάνα…  Respect to Grammos!

Και πάλι στην Ήπειρο...


Μετά τα Μαστοροχώρια με έπιασε η νύχτα και οι ρυθμοί έπρεπε να πέσουν… Πέτυχα και το πρώτο αυτοκίνητο στο ρεύμα κυκλοφορίας μου !!!  Ένα αγροτικό 4Χ4 με τρελούς προβολείς!!! Κάποιος τοπικός ήρωας που πήγαινε και σβέλτα. Τρομερή τύχη. Ήμουν ικανοποιημένος να κάτσω πίσω του και να μου φωτίζει το δρόμο. Έτσι και αλλιώς και μέρα να ήταν δε θα οδηγούσα πλέον πολύ πιο γρήγορα…  η κούραση άρχισε να κάνει την εμφάνιση της, όπως και κάτι τσιμπιματάκια στη μέση…  Δε κράτησε πολύ, έστριψε σε χωματόδρομο προς κάποια στάνη… θα είχε ξεχάσει να ταΐσει τα ζωντανά και για αυτό βιαζόταν!

Επιτέλους, έξοδος δεξιά προς Αμάραντο. Κοντά 20 km προς τα λουτρά. Πίσσα σκοτάδι πλέον, κρύο και ομίχλη… Γνώριμο σκηνικό, πάλι… μόνο που αυτή τη φορά είχε λιγότερη ομίχλη, αλλά σε χειρότερο δρόμο, κλειστές συνεχόμενες στροφές και στενός. Υπήρχαν στιγμές που η ταχύτητα μου έπεφτε στα 30 km/h … Βιαζόμουν να φτάσω και δε μπορούσα να κάνω και πολλά… παρά υπομονή… Τα μακρύτερα 20 km…Υπομονή και προσοχή... Τελικά στο τέλος του δρόμου (κυριολεκτικά) έφτασα στα Λουτρά Αμαράντου.
Όχι όμως πριν κάνω την παράκαμψη μου! Ένα km πριν τα Λουτρά, στρίβω αριστερά σε δασικό δρόμο και βρέθηκα να κάνω νυχτερινή εντουράδα... δε με ένοιαζε η κούραση, η φυτευτή πέτρα, η λάσπη… ήμουν Unstoppable. Εκεί κοντά είχα στρατοπεδεύσει με τον 71 ΛΟΚ… έψαχνα να τον βρω… όσο οδηγούσα μέσα στο δάσος και χανόμουν στο σκοτάδι και την ομίχλη, τόσο γύριζε ο χρόνος πίσω... κάπου μέσα μου ευχόμουν να πεταχτεί κάποιο commando με το FN (o.k. Μ16 πια) και να μου ζητήσει να σβήσω φώτα μηχανή…   Μάταια όμως… Βρήκα, μετά από κανά δυό κύκλους, κάτι ερείπια από κατεστραμμένα container, κανένα άλλο ίχνος ζωής, και επέστεψα…

Παλιά έπαιρνα το λόχο, αποθέταμε από τη μέση και πάνω και τρέχαμε μέχρι τα Λουτρά και πίσω, κοντά 5 km, η απογευματινή μας άσκηση και ξέρανε οι γιαγιάδες… μας περίμεναν στο χωριό πότε θα περάσουμε, βγαίνανε στα μπαλκόνια και τις αυλές να μας χειροκροτήσουν! Αφήνανε στη μέση τη Λάμψη για χάρη μας! Και το βράδυ, οι εξοδούχοι στο χωριό δεν πλήρωναν, ήταν όλα κερασμένα…
Πρώτα έφυγαν οι καταδρομείς, ήρθαν τα container με το πεζικό (εμείς είχαμε μόνο σκηνές, εκτός από τη λέσχη που ήταν αυτοσχέδια ξύλινη κατασκευή)  και τελικά πριν από 7-8 χρόνια έφυγε ο  στρατός… και ρήμαξαν οι περιουσίες… Τώρα έχουν ηρεμήσει τα πράγματα…
Έφαγα σα βασιλιάς  από τα χεράκια της κυρίας Αθηνάς και κατευθείαν στο δωμάτιο μου για ένα καυτό μπάνιο και ύπνο σε κρεβάτι, με καθαρά σεντονάκια… απόψε δε θα ξύπναγα από τον ύπνο μου τρέμοντας από το κρύο…  Αύριο το πρόγραμμα είχε ημιαργία. Καλή ξεκούραση…