Stage 5

KING Pyrrhus Express: 5η Ημέρα, 09.09.2010, Αμάραντος - Σύβοτα.

Η Πέμπτη μας βρήκε στα Λουτρά Αμαράντου. Το εγερτήριο… αρχοντικά (για τα δεδομένα της εξόρμησης) στις 09:30! Ζεστό μπανάκι, υπό τους ήχους της τηλεόρασης (!) και με τουριστική αμφίεση και πετσετούλα υπό μάλης περπάτησα μέχρι τα ατμοθεραπευτήρια.

Υπάρχει ένα μικρό πουλμανάκι που μεταφέρει τους λουόμενους από και προς τα λουτρά, αλλά η μέρα ήταν υπέροχη, φωτεινή, διαυγής ατμόσφαιρα, καθαρή, τέλεια θερμοκρασία ώστε να είναι δροσερά, αλλά να κυκλοφορεί κανείς άνετα με κοντομάνικο, βερμούδα και σανδάλια… Καθαρός αέρας, έντονη μυρουδιά δάσους, γιατί να κλειστώ μέσα σε αυτοκίνητο? Περπάτησα τη μικρή διαδρομή και το απόλαυσα!

Τον Αύγουστο έχει, όπως αναμενόταν, έχει πολύ κόσμο, αυτή την εποχή όμως μπορούσα να διαλέξω λουτρήρα και να μη περιμένω καθόλου….

Ατμοθεραπευτήριο Ηρόδοτος

Στα λουτρά υπάρχουν συνολικά 15 πηγές-ρήγματα από τις οποίες αναθρώσκει θερμός αέρας με ίχνη ραδονίου. Η θερμοκρασία του αέρα κυμαίνεται στους 33 – 38 βαθμούς κελσίου. Τα αποτελέσματα των θεραπειών είναι ευεργετικά σε όσους πάσχουν από ρευματισμούς, αρθριτικά, αυχενικό, άσθμα, βρογχίτιδα, ισχιαλγίες, αρθρίτιδες, ψύξη, άλατα, δισκοπάθεια, δερματοπάθειες κτλ… Και φυσικά δεν είναι ανάγκη να πάσχει κανείς από τα παραπάνω για να απολαύσει το ατμόλουτρο του! Ουσιαστικά πρόκειται για μια μορφή φυσικής σάουνας.

Ανανεωμένος, επέστρεψα στο ξενοδοχείο, παράγγειλα μεσημεριανό και ετοίμασα τα πράγματα μου για την αναχώρηση, χαρακτηριστικά αργά… Ένα κομμάτι του εαυτού μου δεν ήθελε να φύγει. Όσο και αν κάποιο άλλο προσπαθούσε να με παροτρύνει, υπενθυμίζοντας μου πόσα συναρπαστικά μέρη με περιμένουν στη συνέχεια του ταξιδιού…

Η προηγούμενη μέρα ήταν συναισθηματικά φορτισμένη. Έχω πολύ έντονες αναμνήσεις από αυτά τα μέρη. Δεν περίμενα να με επηρέαζε τόσο…. Έπρεπε να προγραμματίσω την παραμονή μου εδώ για περισσότερο χρόνο… Την επόμενη φορά…

Και άλλο ένα υπέροχο γεύμα από την κυρία Αθηνά… κοκκινιστή γίδα με μελιτζάνες και πατάτες… σίγουρα δεν έκανε πιο εύκολη την απόφαση μου να φύγω…

Το ταξίδι με τη μηχανή μπορεί να χαρακτηριστεί μοναχικό. Ακόμα και αν οι μηχανές είναι πολλές, ακόμα και αν υπάρχει συνεπιβάτης, πάλι μπορεί κάποιος να νιώσει μοναξιά… Κατά τη διάρκεια της διαδρομής δεν ένιωσα τίποτα τέτοιο. Η παρέα μου έλειπε όταν ήμουν μόνος στο τραπέζι, χωρίς να έχω κάποιον να μιλήσω την ώρα του φαγητού. Ευτυχώς, αυτό δε συνέβαινε συχνά κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού. Ο Hannes στο Πισοδέρι, οι 2 γερμανοί στις Πρέσπες, τα αδέρφια από τη Τσεχία που έκαναν το γύρο της Ευρώπης στο Γαλαξίδι…

Έτσι και στα Λουτρά… δεν ήμουν μόνος… Η άφιξη μου αργά το προηγούμενο βράδυ δεν πέρασε απαρατήρητη, ούτε η μηχανή, που αποτέλεσε πόλο έλξης. Όταν μάλιστα διαδόθηκε πως ήμουν ένας από τους καταδρομείς… τότε έζησα τα 15 λεπτά δόξας μου…

Έπρεπε να φύγω, διαφορετικά θα με έπιανε η νύχτα εδώ… Επόμενη στάση και για ανεφοδιασμό η Κόνιτσα. Όχι όμως πριν κάνω την παράκαμψη μου…
Δε μπόρεσα να αντισταθώ στον πειρασμό και έκανα ένα περίπολο…

2010

1999

ο χώρος ενδιαίτησης του 71 ΛΟΚ...

 

Μετά τη σύντομη αναδρομή στο παρελθόν, Κόνιτσα για ανεφοδιασμό ...

 

 
και προσώ ολοταχώς προς Πάπιγκο. Όσο επέτρεπε η διαδρομή δηλαδή… Φουρκέτες η χαρά του παιδιού !

Στάση στη γέφυρα του Βοϊδομάτη. Η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που κατασκευάστηκε από μπετόν αρμέ.

Στο Πάπιγκο βρίσκεσαι στον ίσκιο των Πύργων της Αστράκας και απολαμβάνεις οικισμούς που διατηρούν ακόμα την αρχιτεκτονική της πέτρας.

 

Το βράδυ ήθελα να διανυκτερεύσω στα Σύβοτα, αλλά η περιοχή στο Δυτικό Ζαγόρι είναι τόσο όμορφη που αποφάσισα να κυνηγήσω προορισμούς ευκαιρίας μέχρι να πέσει το σκοτάδι…

Ναός Ταξιαρχών

Το γεφύρι στο οποίο εφονεύθη από Τούρκους ο οπλαρχηγός Γεώργιος Αρκούδος

 

Το γεφύρι του Νότσου στον Βίκο, θεμελιώθηκε το 1750

Προσοχή Κουλτούρα:

Τα πρώτα λείψανα γεφυριών βρέθηκαν στη Μεσοποταμία το 4.000 π.Χ. Στο Ζαγόρι και στην υπόλοιπη Ήπειρο, πολλές πέτρινες τοξοτές γέφυρες που υπάρχουν ακόμα στις μέρες μας, είναι χτισμένες το 18ο και 19ο αιώνα πάνω σε προγενέστερες από τα Βυζαντινά χρόνια και ίσως και ακόμα παλαιότερα.

Η μορφή κάθε γεφυριού εξαρτάται από τη γεωμορφολογία του εδάφους και τις ικανότητες του πρωτομάστορα. Δύο βασικές κατηγορίες είναι τα πεδινά και τα ορεινά. Τα πεδινά έχουν μεγαλύτερο μήκος, περισσότερα τόξα και μεγαλύτερες δυσκολίες στη θεμελίωση. Για τα ορεινά, τα στενά περάσματα των ποταμών και οι βραχώδεις όχθες ήταν τα ιδανικά σημεία για την θεμελίωση αλλά και την κατασκευή του τόξου.

Οι ομάδες μαστόρων που έχτιζαν δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στην Ελλάδα (και όχι μόνο) ονομάζονταν μπουλούκια και οι μαστόροι που ήταν ειδικευμένοι στην κατασκευή γεφυρών ονομάζονταν κιοπρουλήδες (γεφυράδες). Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο πρωτομάστορας ή κάλφας (πρακτικός αρχιτέκτονας), ο οποίος έπρεπε να βρει τη δουλειά και να σχεδιάσει την κατασκευή. Ακολουθούσαν σε ιεραρχία οι μάστοροι (πετράδες και μαραγκοί) και μετά τα τσιράκια (συνήθως νεαρά αγόρια που μάθαιναν τη δουλειά) τα οποία έφτιαχναν την λάσπη, έσπαζαν και κουβαλούσαν τις πέτρες.

Στάση στο Τσεπέλοβο:

Προσοχή Κουλτούρα:

Οι οικισμοί στο Ζαγόρι χαρακτηρίζονται από την ομοιογένεια των κτισμάτων τους και την σαφήνεια των γραμμών τους. Απλές γραμμές με σχήματα παρόμοια μεταξύ τους, απόλυτα εντεταγμένα στο τοπίο που τα περιβάλει, καθώς τα βασικά δομικά υλικά τους, η πέτρα και το ξύλο, προέρχονται από την ίδια περιοχή.

Τα σπίτια είναι συνήθως διώροφα, με μεγάλους χώρους, άνετους και υποδειγματική λειτουργικότητα. Έχουν χτιστεί με τρόπο που παρέχει προστασία από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, τους ληστές αλλά και τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών. Είναι ογκώδη, χωρίς εξωτερική διακόσμηση με ανοίγματα μόνο στον όροφο και μικρά παράθυρα ή πολεμίστρες στο ισόγειο. Ανεξάρτητα από το μέγεθος τους, δε χτίζονται ποτέ μόνα τους, αλλά αποτελούν κτιριακά συγκροτήματα, με την κύρια κατοικία και τα βοηθητικά κτίσματα που βρίσκονται στην αυλή να περιβάλλονται από ψηλό μαντρότοιχο.

Και αγώνας δρόμου μέχρι για να φτάσω στη γέφυρα του Πλακίδα όσο είχε ακόμα φως.


Προσπαθώντας να προλάβω το τελευταίο φώς, έκοψα δρόμο… Αμφιβάλω αν πήγα πιο γρήγορα… Το μεροκάματο του τρόμου… Έγραφε 6 km, δεν έγραφε πουθενά ότι ήταν κατηφορικές φουρκέτες με προσφάτως στρωμένο χαλίκι… Βούλιαζαν οι ρόδες στο χαλίκι… Να το έκανα ανηφορικά να καθάριζα όλο το χαλίκι από το δρόμο… Θεωρητικά σε τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να οδηγήσω γρήγορα πάνω από το χαλίκι, χωρίς να βουλιάξω μέσα του…  Όταν όμως είναι το τέλος της μέρας, είσαι κουρασμένος, οδηγείς για μέρες και έχεις και άλλες μέρες μπροστά, με τη μηχανή φορτωμένη… η ιδέα του να πετάξεις πάνω από το εμπόδιο, σε κατηφόρα, ήταν αποθαρρυντική… τώρα προσοχή και υπομονή…

Προσοχή Κουλτούρα:

Το γεφύρι πήρε το όνομα ΚΑΛΟΓΕΡΙΚΟ από έναν καλόγερο που στα 1814, διέθεσε 20.000 γρόσια για το χτίσιμο του. Αργότερα οι κάτοικοι του έδωσαν και δεύτερο όνομα για να τιμήσουν τον Αλέξη Πλακίδα που πλήρωσε για την επισκευή του. Η τεχνική του πρωτομάστορα έδωσε στο γεφύρι των 56 μέτρων μία χαρακτηριστική αέρινη κίνηση.

Μόλις  ανοίξανε τα πρώτα φώτα, ήξερα πως το πάρτι τέλειωσε, ο χρόνος μου στο Ζαγόρι τέλειωσε και έπρεπε να πάρω το δρόμο προς το bivouac μου (o χώρος διανυκτέρευσης).

Ακολουθώ της πινακίδες προς Ιωάννινα και κατόπιν προς Εγνατία. Πριν τη είσοδο προς Ηγουμενίτσα, γεμίζω βενζίνη. Οι αυτοκινητόδρομοι δεν έχουν βενζινάδικα… ακόμα.

Άδεια η Εγνατία.. βρήκα ένα αυτοκίνητο που κινούταν στο δικό μου ρυθμό (όχι και κάτι τόσο εύκολο) και πήγαινα μαζί του, να μου φωτίζει το δρόμο… μου έκανε και παρέα… Η Εγνατία, βράδυ τουλάχιστον, είναι ένας πολύ βαρετός δρόμος. Βλέπεις μόνο ένα δρόμο, τούνελ, γέφυρα, πάλι τούνελ, ξανά τούνελ κτλ.  Δεν υπάρχουν καν άλλα οχήματα να προσπεράσεις… Όχι ότι είχα και πολλές ορέξεις για παιχνιδάκια… Η Εγνατία είναι ότι πρέπει για να καλύψω μεγάλες αποστάσεις γρήγορα.

Η κούραση της ημέρας άρχισε να κάνει την εμφάνιση της… έπεσε και η θερμοκρασία… είχα και έντονους πλευρικούς ανέμους με ενοχλητικούς στροβιλισμούς… Ανεμοδαρμένα ύψη… Κάπου εκεί, για μια στιγμή σα να ζήλεψα τον αυτοκινητιστή δίπλα μου… σίγουρα το κεφάλι του δε θα έκανε οκτάρια από τους στροβιλισμούς, θα είχε ανοικτό το καλοριφέρ, μουσικούλα…

Έβαλα κάτω το κεφάλι, άνοιξα το γκάζι, κροτάλισε πολεμικά ο μονοκύλινδρος Rotax, έγειρα αριστερά, μετά δεξιά και σε λίγα δευτερόλεπτα είχε χαθεί από τους καθρέφτες μου… Μου πέρασε γρήγορα…

Έξοδος από την Εγνατία προς Πάργα - Σύβοτα. Πάργα θα πήγαινα αύριο. Άλλα είκοσι χιλιόμετρα προς Σύβοτα και το πρώτο κάμπινγκ που θα συναντούσα…

Άλλος Θεός εδώ, ούτε κρύο, ούτε ομίχλη, αλλά πολλά κουνούπια… τα οποία (ματαίως) προσπαθούσαν όλο το βράδυ να μπούνε στη σκηνή μου… Τα ορεινά είναι οριστικά πίσω μας και από αύριο θα απολαύσουμε τις ομορφιές των παραθαλάσσιων περιοχών...

Προσοχή Κουλτούρα

Η Ήπειρος είναι ορεινή περιοχή με πολλά ποτάμια που έκαναν επιτακτική την ανάγκη κατασκευής γεφυρών ώστε να κινούνται ελεύθερα οι κάτοικοι από μέρος σε μέρος, από τα σύντομα ταξίδια για τις ανάγκες της κτηνοτροφίας, όσο και στα μακρινά οργανωμένα ταξίδια των συντεχνιών.

Τα Ζαγοροχώρια, κρυμμένα πίσω από ορεινούς όγκους είναι 46 χωριά. Στα τέλη του 18^ου και αρχές 19^ου αιώνα, το εμπόριο βρέθηκε στην κορύφωση του. 45 γεφύρια διευκόλυναν την κίνηση αγαθών και ανθρώπων.

Συνήθως η απόφαση για την ανέγερση μιας γέφυρας ήταν ατομική. Κάποιος εύπορος κάτοικος ή μοναχός διπλανού μοναστηριού (εύπορος μοναχός ?) αποφάσιζε και σπανιότερα όλο το χωριό. Όλο το κόστος επιβάρυνε τον δωρητή. Σε αναγνώριση αυτής της προσφοράς προς την κοινότητα, το γεφύρι έπαιρνε συνήθως το όνομα του δωρητή (ο οποίος δεν επέβαλε διόδια!). Φυσικά θα ήταν αφελές να υποθέσει κάποιος ότι ένας ιδιώτης το έκανε αυτό από την καλή του την καρδιά (που μπορεί να συνέβη μερικές φορές) αλλά το πιο πιθανό το γεφύρι εξυπηρετούσε τις δικές του επιχειρηματικές δραστηριότητες όπως επίσης αναβαθμιζόταν η θέση και η επιρροή του στην τοπική κοινωνία με πολλαπλά οφέλη. Ήταν η ευκαιρία για κάποιον που είχε λεφτά να γίνει άρχοντας και για κάποιον άρχοντα, να παραμείνει και να μη παραμεριστεί.

Η βασική πρώτη ύλη των γεφυριών είναι ο τοπικός σχιστόλιθος, ενώ η συνδετική ύλη είναι αποτελείται από μείγμα τριμμένου κεραμιδιού, ασβέστη, ελαφρόπετρας, χώματος, νερού και ξερών χορταριών. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνταν μαλλιά ζώων ή ασπράδια αυγών για να αυξήσουν περισσότερο την αποτελεσματικότητα του. Φήμες αναφέρουν πως αν η γυναίκα του πρωτομάστορα ήταν καλή στη κρεβατομουρμούρα, τότε αποτελούσε καλή βάση για την ενίσχυση τις συνδετικής ύλης! Οι πεθερές μάλλον ακόμα και για αυτό το ρόλο, μάλλον άχρηστες ήταν… χρειάζεται περισσότερη έρευνα!

Για να σοβαρευτούμε τώρα, η αρχιτεκτονική των γεφυριών μπορεί να διακριθεί σε κατηγορίες που εξαρτώνται τόσο από τον αριθμό των τόξων όσο και από το σχήμα τους. Το σχήμα του τόξου είναι άλλοτε ημικυκλικό και άλλοτε παίρνει ελαφρά οξυκόρυφη όψη θυμίζοντας Γοτθικά και μουσουλμανικά πρότυπα. Οι τεχνίτες δεν παρέλειπαν πριν την παράδοση της γέφυρας να ζωγραφίσουν τη μορφή ενός Αγίου που θα ήταν ο προστάτης της.

Όταν το γεφύρι ήταν έτοιμο να παραδοθεί, το σπουδαίο γεγονός, γιορτάζονταν με τη διοργάνωση μεγάλης γιορτής στην οποία συμμετείχαν όλοι οι κάτοικοι των τριγύρω χωριών.